VIII/IX w.
Na prawym brzegu Warty, przy szlaku handlowym do Poznania i Gniezna, powstaje słowiański gród
obronny Lenda.
Bulla Innocentego II
z 1136 r. zawiera pierwszą historyczną wzmiankę na jego temat. Gród będzie istniał
do 1258 r.
Książę Wielkopolski Mieszko III zwany Starym funduje opodal grodu cysterski klasztor jako filię opactwa
w Łeknie (według tradycji klasztornej fundacja miała mieć miejsce w 1145 r.)
Cystersi z Łekna podejmują decyzję
o likwidacji lądzkiej placówki.
Po osobistej interwencji Mieszka Starego Kapituła Generalna Cystersów w Citeaux postanawia utrzymać książęcą fundację. Klasztor w Lądzie obsadzają cystersi niemieccy z Altenbergu koło Kolonii.
Powstają pierwsze zabudowania opactwa
i nieistniejący dziś romański kościół.
W ostatniej ćwierci XII w.
1191
1195
Przełom XII i XIII w.
Gotycka rozbudowa klasztoru wspierana przez Starostę Generalnego Wielkopolski Wierzbiętę z Paniewic oraz wielkopolskie rody rycerskie (plan i część pomieszczeń dolnej kondygnacji klasztoru pochodzi z tego okresu)
Dążąc do polonizacji opactwa król Zygmunt August, na mocy ustawy sejmowej z 1538, nakazuje wybór Polaka na kolejnego opata Lądu. Został nim kanonik gnieźnieński Jan Wysocki. Cystersi niemieccy nie godząc się z tym faktem opuszczają opactwo udając się
na Śląsk do klasztoru
w Henrykowie. Klasztor w Lądzie obejmują zakonnicy z Polski.
Opatem zostaje Jan Zapolski, który w 1651 r. zainicjował barokową przebudowę lądzkiej świątyni. Do 1689 r.,
wg planów Józefa Szymona Bellottiego, wzniesiono część wschodnią: prezbiterium i transept; sklepienia tej części kościoła otrzymały wysokiej klasy dekorację stiukową.
Rządy opata Mikołaja Antoniego Łukomskiego, mecenasa sztuki, filozofa, reformatora polskich klasztorów cysterskich, nazwanego „drugim fundatorem opactwa”. Obecny kształt i wystrój kościoła w Lądzie dokonał się jego staraniem.
Po 1350
1551
1644
1697–1750
Ok. 1720 –1730
Na zlecenie opata Łukomskiego włoski architekt Pompeo Ferrari przebudowuje gmach klasztoru oraz kończy budowę kościoła centralną bryłą partii zachodniej, przykrywając ją monumentalną
czaszą kopuły.
W tym okresie trwają główne prace wykończeniowe wnętrza kościoła. Powstają wówczas m.in.: ołtarz główny i ołtarz św. Urszuli, stiukowe ołtarze boczne, ambona oraz freski Jerzego Wilhelma Neunhertza w dużej kopule.
Prymas Polski abp Krzysztof Antoni Szembek uroczyście konsekruje lądzką świątynię pod wezwaniem Najświętszej Maryi Panny
i św. Mikołaja.
Uroczyste obchody
600-lecia istnienia opactwa cystersow
w Lądzie.
Ląd wspiera konfederatów barskich działających na terenie Wielkopolski.
Po 2 rozbiorze Polski pruski zaborca konfiskuje większość dóbr klasztornych. Początek upadku lądzkiego opactwa.
Lata 20. i 30. XVIII w.
1743, 21 lipca
1745, 6 czerwca
1768–1770
1796
1819, 17 kwietnia
Decyzją rosyjskiego zaborcy cysterskie opactwo w Lądzie zostało skasowane po ponad
600 latach swego istnienia.
Staraniem hrabiostwa Józefy i Wacława Gutakowskich, nowych właścicieli dóbr lądzkich, kościół i klasztor
w Lądzie obejmują
oo. kapucyni. Z ofiar zebranych w Królestwie Polskim remontują popadający w ruinę zabytek. Dziełu odbudowy Lądu patronował o. Beniamin Szymański – ówczesny prowincjał kapucynów.
W okresie powstania styczniowego klasztor jest ważnym punktem kontaktowym powstańców.
Ojcowie kapucyni biorą czynny udział
w powstaniu.
W ramach represji rząd carski zamyka kościół
i klasztor w Lądzie
a kapucynów zsyła
na Syberię. Pojmanego w Lądzie kapelana powstańczego oddziału gen. Taczanowskiego,
o. Maksymiliana Tarejwę, Moskale powiesili w Koninie.
Wystawione na licytacji zabudowania opactwa nabywa biskup kujawsko-kaliski Aleksander Bereśniewicz i eryguje w Ladzie
w 1890 r. parafię diecezjalną.
1850
1863
1864
1888
1921
Aby ratować popadające w ruinę gmachy lądzkiego kościoła
i klasztoru biskup kujawsko-kaliski Stanisław Zdzitowiecki przekazuje kościół
i klasztor w Lądzie Towarzystwu Salezjańskiemu.
Salezjanie prowadzą
w klasztorze Niższe Seminarium Duchowne oraz sierociniec ze szkołą krawiecką.
Trwają intensywne
prace remontowe
i renowacyjne kościoła
i klasztoru, m.in. odbudowano północne skrzydło klasztoru zrujnowane
pod koniec XIX w.
Niemieccy naziści zamieniają klasztor
na obóz przejściowy dla aresztowanych księży
i zakonników, których wywożą do obozu zagłady w Dachau.
Wielu spośród 152 więzionych w Lądzie duchownych zginęło tam śmiercią męczeńską, m.in. bł. bp Michał Kozal oraz sługa boży
ks. Franciszek Miśka
– ówczesny przełożony salezjańskiego domu
w Lądzie.
Klasztor oddany jest do dyspozycji zgrupowania Hitlerjugend
Do Lądu powracają Salezjanie wznawiając działalność Niższego Seminarium Duchownego
1921–1935
1939–1941
1941–1945
1945
Komunistyczne władze PRL, dążąc do zajęcia lądzkiego klasztoru, nakazują zamknięcie Niższego Seminarium.
Aby zapobiec przejęciu Lądu przez władze PRL salezjanie otwierają
w klasztorze Wyższe Seminarium Duchowne, które istnieje tu po dziś dzień.
Trwają szeroko zakrojone prace remontowo-renowacyjne wystroju i wyposażenia kościoła i klasztoru prowadzone ze środków Towarzystwa Salezjańskiego oraz dotacji ministerialnych
i samorządowych.
Rozbudowa seminarium, od strony wschodniej klasztoru powstaje nowy budynek dydaktyczny
i mieszkalny
Rada Europy ustanawia Europejski Szlak Cysterski; Ląd jest wpisany w wielkopolski trakt szlaku
1952
1952, 4 lipca
Od 1973
1984–1992
1990
1995
W pradolinie Warty powstaje Nadwarciański Park Krajobrazowy. Zespół klasztorny
w Lądzie znalazł się
w jego centrum
Inauguracja dorocznego Festiwalu Kultury Słowiańskiej i Cysterskiej w Lądzie; Wyższe Seminarium Duchowne Towarzystwa Salezjańskiego jest jednym z jego współorganizatorów.
Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej kościół i klasztor
w Lądzie zostały wpisane na listę Pomników Historii.
Uroczyste obchody
90-lecia pobytu salezjanów w Lądzie podsumowane edycją publikacji: Salezjanie
w Lądzie 1921-2011.
2005, czerwiec
2009
2011
2013 , 28 października
Poświecenie ołtarza Męczenników
II Wojny Światowej
– błogosławionych bpa Michała Kozala
i duchownych więzionych w Lądzie
i zamordowanych
w Dachau oraz "Poznańskiej Piątki" salezjańskich wychowanków
z oratorium
na ul. Wronieckiej
w Poznaniu.
<
>